Giáo dục học sinh Tiểu học qua công tác chủ nhiệm lớp

BÁO CÁO KẾT QUẢ
NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN

1. Lời giới thiệu
   Như chúng ta đã biết, phần lớn giáo viên Tiểu học đều phải làm công tác chủ nhiệm lớp. Đó là trách nhiệm nhưng cũng là nhiệm vụ hết sức vinh quang và nặng nề. Vì vậy, người giáo viên chủ nhiệm phải có nhận thức đúng đắn về vai trò của mình trong lớp học. Một mặt, giáo viên chủ nhiệm phải biết tổ chức, bao quát, xử lí các tình huống sư phạm diễn ra hàng ngày một cách tốt nhất. Mặt khác, người giáo viên chủ nhiệm lớp lại đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc hướng dẫn, chỉ đạo trong quá trình học tập và rèn luyện đạo đức, nhân cách cho học sinh. Người giáo viên chủ nhiệm đóng rất nhiều vai trò cùng một lúc: vừa là người thầy, vừa là người cha, người mẹ, người chị và có lúc phải là người bạn tốt nhất của các em. Làm được điều đó người giáo viên chủ nhiệm mới có thể định hướng cho các em phát triển một cách toàn diện và đúng đắn.
   Giáo viên chủ nhiệm ở Tiểu học có một vị trí vô cùng quan trọng trong việc hình thành nhân cách, phẩm chất của học sinh và đặc biệt là sự phát triển đúng đắn và lâu dài về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và các kĩ năng sống cơ bản để học sinh tiếp tục học lên các cấp cao hơn và đó cũng là nền móng cho sự phát triển sau này của học sinh.
   Công việc của người giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học không chỉ là việc tổ chức, hướng dẫn các hoạt động học tập của học sinh, mà giáo viên chủ nhiệm lớp còn phải thường xuyên theo dõi các hoạt động trong giờ chơi, trong các buổi sinh hoạt, giao lưu tập thể,…và cả hoạt động học tập ở nhà của học sinh. Vì vậy công việc của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là rất nặng nề, rất vất vả và vô cùng phức tạp.
   Trong thực tế dạy học, một số giáo viên chủ nhiệm chưa đạt được hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm, thậm chí còn buông lỏng công việc này dẫn đến nề nếp học tập, ý thức tổ chức kỉ luật, các hoạt động khác của lớp chưa cao. Vì lẽ đó, nhận thức được tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm cho nên hiện nay công tác chủ nhiệm là một trong những vấn đề luôn được các cấp lãnh đạo quan tâm và chỉ đạo sâu sát.
   Ở đầu mỗi năm học, cùng một trường học, cùng một khối lớp, chất lượng học tập của học sinh cũng tương đương nhau. Nhưng tại sao đến cuối năm, chất lượng học tập và hạnh kiểm của học sinh lớp này lại vượt trội hẳn so với các lớp khác thậm chí là vượt trội về mọi mặt. Tất cả những khác biệt đó đều do giáo viên chủ nhiệm lớp tạo ra. Giáo viên chủ nhiệm nào có tinh thần trách nhiệm cao, tận tâm với học sinh của mình thì chắc chắn sẽ tìm ra được các biện pháp để thu hút học sinh đến lớp, làm cho học sinh trở nên chăm ngoan, thích đi học và luôn cảm thấy “mỗi ngày đến trường là một ngày vui”.
   Là một người trực tiếp làm công tác dạy học và giáo dục, tôi đã nghĩ: Nếu mình yêu thích công việc của mình thì mình sẽ làm được tốt. Trẻ em cũng vậy, các em đạt được kết quả học tập cao chính các em cũng phải yêu thích công việc học tập. Vậy làm thế nào để các em yêu thích công việc học tập cuả mình ? Để đạt được điều đó trước tiên các em phải thích học. Từ kinh nghiệm thực tế tôi thấy học sinh thích đi học là những học sinh tìm được niềm vui khi đến lớp, những em đó được thầy yêu, bạn mến và việc học tập đối với các em không mấy vất vả. Học sinh đến trường phải có niềm vui, có vui mới học được tốt.
   Tôi đã trăn trở và luôn đặt ra các câu hỏi: Mình sẽ bắt đầu từ đâu ? Trong tình huống này mình sẽ làm như thế nào ? Tại sao học sinh chưa tự giác? Do đâu học sinh chưa trung thực và chưa ngoan ? Làm thế nào để mỗi ngày học sinh đến trường là một ngày vui. Làm thế nào để trong lớp học, học sinh được vui chơi, cười đùa và mơ mộng ? Làm gì để không khí lớp học luôn ấm áp, an toàn, tôn trọng, hỗ trợ và hợp tác, không có thời gian xấu hay năng lượng lãng phí, độc hại để mỗi ngày đến trường, học sinh cảm thấy mình là một phần trong đại gia đình tuyệt vời của trường học? Làm thế nào để giáo viên thực sự là những chuyên gia đáng tin cậy và được ngưỡng mộ có nhiệm vụ truyền cảm hứng và đón nhận kiến thức mới mẻ trước thời đại tri thức là sức mạnh ?
   Đó là những câu hỏi mà tôi rất tâm đắc và trăn trở. Là giáo viên (nhất là giáo viên chủ nhiệm như tôi) làm thế nào để những điều tốt đẹp đó vang mãi trong tâm trí học sinh mỗi ngày đến lớp ? Bản thân tôi là giáo viên và cũng là phụ huynh đồng hành với con trong hành trình dài học tập ở bậc phổ thông, tôi đã nhiều lần tự hỏi như thế nhưng không dễ trả lời.
   Mỗi khi vào năm học mới, tôi định hướng cho mình phải gây được tâm
   thế cho học sinh để dẫn dắt các em bước vào năm học đầy tự tin và phấn khởi. Để có được kết quả tưởng chừng như đơn giản thế thôi nhưng cách thức để đi đến cái đích đó thật không đơn giản chút nào. Có được niềm vui cho trẻ phải tạo ra từ một giờ học, một ngày học hay một tuần học mà phải lôi cuốn, gây hứng thú cho học sinh trên một bình diện rộng ở mọi nơi, mọi lúc, qua giao tiếp, qua cách cư xử, bảo ban của giáo viên cho học sinh. Do vậy đòi hỏi người giáo viên phải nhẫn nại, có tình thương thực sự với học trò. Chỉ có tình yêu thương thực sự và lòng thông cảm của thầy (cô) mới đem lại niềm vui cho học sinh khi đi học.
   Học sinh Tiểu học là giai đoạn khởi đầu của quá trình học. Đó là giai đoạn mở đầu cho một con người đến với văn hóa. Cũng từ giai đoạn này nhân cách của học sinh được hình thành và dần dần phát triển, ví như trong xây dựng cơ bản, khi xây một tòa nhà cao tầng hiện đại thì việc xử lý nền móng là hết sức quan trọng mà nền móng của ngôi nhà lại nằm dưới đáy nhà và một phần sâu trong lòng đất nên những người bình thường thì không nhìn thấy được mà chỉ có những nhà chuyên môn mới quan tâm và nhìn thấy bản chất, tầm quan trọng, giá trị đích thực của nền móng đó. Giai đoạn ở bậc tiểu học với học sinh là hết sức quan trọng. Đây là giai đoạn nền móng của quá trình phát triển nhân cách của học sinh sau này.
   Mặt khác, học sinh Tiểu học rất ngây thơ, tâm hồn các em như tờ giấy trắng, vẽ lên đó đẹp hay xấu phần lớn là động tác của thầy (cô) chủ nhiệm. Đặc biệt trong giai đoạn các em hầu hết là học hai buổi trên ngày thì phần lớn thời gian trong ngày các em được sống và giao tiếp với thầy (cô) chủ nhiệm, với bạn bè. Nhận thức được tầm quan trọng của một giáo viên chủ nhiệm lớp tôi luôn tự nhủ, trước tiên mình phải là một tấm gương cho học sinh về cách ăn nói mẫu mực, xử sự với học trò đúng mực “ nghiêm túc” nhưng “thân thiện” thực sự có lòng yêu thương thông cảm với các em sao cho các em cảm nhận thầy (cô) giáo như người mẹ hiền thứ hai của các em, là chỗ để các em tin cậy về mặt tinh thần nhưng không quá thân thiết để học sinh có thể bỡn cợt quên khoảng cách giữa giáo viên và học sinh.
   Xuất phát từ những suy nghĩ trên mà tôi luôn cố gắng tìm tòi, suy nghĩ và tự đúc kết cho mình những cách thức, sáng kiến để làm sao giáo dục được học sinh không chỉ qua Toán học hay Tiếng Việt mà phải giáo dục học sinh phát triển tốt cả về “đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ” và các kĩ năng sống cơ bản khác thông qua công tác chủ nhiệm lớp, từ đó từng bước giúp học sinh ngày một tiến bộ hơn không chỉ trong học tập, rèn luyện đạo đức mà trong cả các hoạt động khác xứng đáng với danh hiệu “Con ngoan – Trò giỏi – Cháu ngoan Bác Hồ”.
   Sau nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Lớp tôi chủ nhiệm luôn dẫn đầu toàn trường về chất lượng học tập cũng như các nề nếp khác do Đội và nhà trường đề ra. Đó cũng là lí do tôi chọn để viết sáng kiến kinh nghiệm “ Giáo dục học sinh Tiểu học qua công tác chủ nhiệm lớp ’’
2. Tên sáng kiến:
   “ Giáo dục học sinh Tiểu học qua công tác chủ nhiệm lớp ’’
3. Tác giả sáng kiến:

• Họ và tên: Nguyễn Đức Định
• Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường Tiểu học Kim Xá – Vĩnh Tường – VP.
• Số điện thoại: 0914.840.428
• Email : nguyenducdinh.gvthkimxa2@vinhphuc.edu.vn

1. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến:
   Lĩnh vực áp dụng: Lớp chủ nhiệm cấp Tiểu học
   Phạm vi để nghiên cứu đề tài này là học sinh lớp 3.
   Đối tượng để nghiên cứu và áp dụng đề tài này là học sinh lớp 3A1, 3A2, 3A3 trường Tiểu học Kim Xá – Vĩnh Tường – Vĩnh Phúc. Năm học 2018 – 2019
3. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử:
   Sáng kiến này được triển khai áp dụng lần đầu từ 01/10/2018 đến ngày 10/5/2019 tại trường Tiểu học Kim Xá – Vĩnh Tường – Vĩnh Phúc.
4. Mô tả bản chất của sáng kiến:
   7.1. Nội dung của sáng kiến
   Thực trạng
   a, Đối với giáo viên

• Công tác chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là một công tác khó khăn, đòi hỏi giáo viên phải đầu tư nhiều thời gian và công sức cho công tác này, nhưng thực tế giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học còn phải lo cho công tác chuyên môn (dạy nhiều môn văn hóa cùng một lúc) nên chưa đầu tư nhiều cho công tác chủ nhiệm lớp. Chính vì vậy mà việc giáo dục học sinh qua công tác chủ nhiệm còn
  nhiều bỡ ngỡ và khó khăn, đòi hỏi nhiều thời gian thì mới đạt hiệu quả.
• Một số học sinh do gia đình có hoàn cảnh khó khăn về tình cảm (bố, mẹ không ở chung), kinh tế gia đình khó khăn phải đi làm xa, sự quan tâm đến việc học của con còn hạn chế nên giáo viên chủ nhiệm không thể liên hệ gia đình để phối hợp giáo dục.
• Tâm lý của giáo viên chủ nhiệm, ai cũng muốn học sinh lớp mình phụ trách phải ngoan, học giỏi, tập thể lớp hoạt động và luôn tiến bộ… Nhưng thực tế không như ta mong muốn. Cho nên khi tiếp nhận lớp, giáo viên chủ nhiệm phải sớm ổn định tổ chức lớp, điều tra nắm hai mặt chất lượng năm cũ, học sinh chậm tiến và cá biệt, gặp giáo viên chủ nhiệm cũ để thăm nắm được các đối tượng từ đó có biện pháp giáo dục và lên kết quả cụ thể để có phương pháp giáo dục.
  • Chưa tìm hiểu và khám phá được điểm mạnh và điểm yếu, điểm còn hạn chế của từng học sinh. Đặc biệt là chưa tìm được giải pháp để phát huy hết khả năng sáng tạo và phát triển tư duy cho trẻ, chưa tìm được giải pháp khắc phục những nhược điểm về ý thức và nhận thức của trẻ.
    b, Đối với học sinh
    Học sinh Tiểu học còn rất non nớt, các em sống trong những gia đình có hoàn cảnh khác nhau, nếp sống khác nhau nên nhận thức và nếp sống cũng khác nhau. Đặc biệt tư duy của học sinh Tiểu học cũng rất cụ thể và cảm tính. Các em rất ham hiểu biết, thích bắt chước, hiếu động chưa biết tập chung lâu với việc chuyển hoạt động chủ đạo từ chơi sang học tập, đặc biệt rất dễ xúc động với các yêu cầu và quy tắc của trường học.
    Khả năng giao tiếp giữa học sinh với giáo viên, giữa học sinh với học sinh còn nhiều hạn chế, chỉ có một số học sinh khá giỏi mạnh dạn tham gia các hoạt động còn học sinh nhút nhát thì thu mình ngại tham gia.
    Học sinh chưa mạnh dạn tự tin trong việc phân tích , xử lý tình huống… do khả năng đánh giá hành vi của bản thân và xung quanh còn thiên về cảm tính.
    Một số biện pháp cụ thể thực hiện
    Xuất phát từ khó khăn trên mà tôi đã có những giải biện pháp sau để tháo
    gỡ khó khăn đó làm cho công tác chủ nhiệm được dễ dàng hơn.
    Thứ nhất: Là người giáo viên dạy Tiểu học, hầu như chịu hoàn toàn trách nhiệm về lớp mình phụ trách, trực tiếp giảng dạy các môn học, đồng thời tổ chức, hướng dẫn tất cả các hoạt động giáo dục. Trong những giờ tới trường giáo viên chủ nhiệm lúc nào cũng ở cạnh các em, là người “mẹ thứ hai” của các em, luôn gần gũi, dõi theo mọi hành động, hành vi của từng em trong lớp. Học sinh Tiểu học còn chưa biết hành động độc lập, giáo viên phải là người tổ chức các hoạt động, làm sao cho từng em học sinh có được công việc thích hợp và bộc lộ được khả năng của mình. Mở rộng và khơi sâu trí thức, rèn luyện kĩ năng, giáo dục ý thức tự giác và ứng xử, thỏa mãn nhu cầu, kích thích sự hứng thú, phát triển năng lực của học sinh. Trong mắt các em, giáo viên chủ nhiệm là “Thần tượng”, là người mà các em tin tưởng tuyệt đối nhất, thầy (cô) giáo nói gì các em cũng nghe, vâng lời thầy (cô) giáo là cái duy nhất có ở tất cả các em học sinh. Chính vì thế mà người giáo viên chủ nhiệm phải chú trọng từng lời nói, hành động, việc làm chuẩn mực nhất trước học sinh, là tấm gương sáng để các em noi theo. Qua công tác chủ nhiệm, người giáo viên Tiểu học góp phần to lớn trong việc hình thành và phát triển toàn diện cho các em, giúp các em trở thành người có ích cho xã hội, gia đình và bản thân, để các em trưởng thành, lớn lên, vững vàng bước vào đời.
    Thứ hai: Trong công tác giáo dục không phải lúc nào cũng thuận lợi, trong giáo dục có những lúc đòi hỏi giáo viên phải dịu dàng, tế nhị, khéo léo và phải xác định rõ: giáo viên chủ nhiệm là một thầy (cô) phụ trách Đội, có “một phần” nghiệp vụ công tác Đội, tâm huyết với nghề dạy học, xem tập thể lớp như một “gia đình nhỏ” của mình mà giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò như một người huynh trưởng, người cha, người mẹ vậy !
    Thứ ba: Phải xác định được tầm quan trọng của việc giáo dục đạo đức, hình thành nhân cách, phát triển tư duy và nhận thức của học sinh. Giáo dục đạo đức, hình thành nhân cách, phát triển tư duy và nhận thức của học sinh là mục tiêu quan trọng hàng đầu của nhà trường. Giáo dục đạo đức phải làm ngay từ nhỏ, càng sớm càng tốt, nhưng phải phù hợp với trẻ. Tục ngữ có câu: “ Dạy con từ thuở còn thơ ”
    Thứ tư: tôi cũng đã xác định được mục tiêu của công tác chủ nhiệm bởi: Công tác chủ nhiệm ở trường Tiểu học nhằm giúp học sinh:
• Có hiểu biết ban đầu về một số chuẩn mực hành vi đạo đức và pháp luật phù hợp với lứa tuổi trong các mối quan hệ của các em với bản thân, gia đình, nhà trường, cộng đồng, môi trường tự nhiên và ý nghĩa của việc thực hiện theo chuẩn mực đạo đức đó.
• Từng bước hình thành kỹ năng nhận xét, đánh giá hành vi của bản thân và những người xung quanh theo chuẩn mực đã học: kỹ năng lựa chọn và thực hiện các vi ứng xử phù hợp với chuẩn mực trong các quan hệ và tình huống đơn giản, cụ thể của cuộc sống, biết nhắc nhở bạn bè cùng thực hiện.
• Từng bước hình thành thái độ tự trọng, tự tin, yêu thương, tôn trọng con người; yêu cái thiện, cái đúng, cái tốt, không đồng tình với cái ác, cái sai, cái xấu,
  7.1.3. Một số biện pháp giáo dục học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp:
• Là giáo viên trực tiếp giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm trong nhiều
  năm qua bản thân tôi nhận thấy rằng: Sản phẩm giáo dục mà chúng ta tạo ra
  không thấy trước mắt như bao sản phẩm của các ngành nghề khác. Đặc biệt là
  sự hình thành phẩm chất đạo đức của học sinh không phải một ngày, một
  buổi là có được mà phải trải qua một thời gian dài rèn luyện, cho nên để đảm
  nhận công việc này chúng ta phải thật sự kiên trì, nhẫn nại, chịu khó và phải
  tốn nhiều thời gian công sức để tìm hiểu; lắng nghe tâm tư nguyện vọng của
  từng đối tượng học sinh trong lớp. Từ đó đề ra kế hoạch, phương pháp giáo
  dục thích hợp cho từng trường hợp đặc biệt bằng cả tấm lòng yêu thương,
  nhân ái của người thầy. Từng bước giúp học sinh khám phá và tìm hiểu kiến thức và kĩ năng cơ bản phù hợp với trình độ, lứa tuổi của học sinh. Từ đó tôi đã xây dựng những biện pháp cụ thể như sau:
  Xây dựng, hình thành và giáo dục nhân cách cho trẻ
• Giáo dục đạo đức phải làm sớm, bởi lẽ: Tuổi thơ trong trắng dễ hấp thụ cái mới, để được cảm hóa, thuyết phục. Những điều răn dạy ban đầu đến với trẻ bao giờ cũng in dấu ấn sâu đậm nhất. Trong tâm trí trẻ nếu không có giáo dục sớm, trẻ cũng tiếp thu một cái gì đó ngoài dự kiến của chúng ta. Những cái đó nếu là điều sai trái, việc giáo dục lại khó khăn gấp bội. Kinh nghiệm của ông cha ta đúc kết: “ Bé không vin, cả gãy cành”. Học sinh Tiểu học cũng không phải quá bé, với vốn ngôn ngữ, kinh nghiệm đạo đức và kiến thức đã thu được ở gia đình, nhà trẻ, các lớp mẫu giáo các em có thể tiếp thu các chuẩn mực đạo đức và kiến thức ban đầu ở dạng hành vi cụ thể không khó khăn, từ đó làm nảy nở những tình cảm, thói quen đạo đức và những tư duy ban đầu của các em.
• Như chúng ta đã biết ngoài việc xây dựng, hình thành và giáo dục nhân cách cho trẻ thông qua các bài giảng ở trên lớp của tất cả các bộ môn được giảng dạy trong nhà trường thì việc xây dựng, hình thành và giáo dục nhân cách cho trẻ thông qua các giờ ra chơi, giờ hoạt động tập thể… là hết sức cần thiết và bổ ích. Vì vậy với khuôn khổ của đề tài này tôi chỉ đề cập đến vấn đề: Xây dựng, hình thành và giáo dục nhân cách cho học sinh thông qua giờ ra chơi,
  giờ hoạt động tập thể.
• Xây dựng, hình thành và giáo dục nhân cách cho trẻ thông qua giờ ra chơi.
  Sau những giờ học căng thẳng và mệt mỏi thì giờ ra chơi là giờ các em
  được vui chơi thoải mái. Chính vì vậy mà đã nảy sinh bao nhiêu vấn đề làm cho công tác chủ nhiệm phải hết sức linh hoạt, tìm ra giải pháp phù hợp để giờ ra chơi thực sự trở thành một giờ ra chơi lành mạnh và bổ ích. Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm tôi đã xây dựng cho mình kế hoạch để hướng dẫn các em có giờ ra chơi thật thoải mái và bổ ích. Các trò chơi cụ thể như sau:
  Ngay từ đầu năm học tôi đã kết hợp với nhà trường và ban phụ huynh của lớp chuẩn bị cho các em một số vật dụng cần thiết phục vụ cho giờ ra chơi: cầu lông, dây nhảy, quả cầu, giấy vẽ, que tính, bộ xếp hình, truyện, báo, màu vẽ, sỏi trắng để chơi trò ô ăn quan, phấn màu…
  Đến giờ ra chơi tôi cho các em tự chọn các vật dụng để phục vụ trò chơi mà các em thích. Với các trò chơi mà các em chưa biết chơi thì tôi hướng dẫn các em cách chơi và chơi cùng các em.
  Với các vận dụng chuẩn bị sẵn tôi gợi mở cho các em các ý tưởng để sáng tạo hơn trong khi chơi.
  Với bút màu, phấn màu thì các em có thể vẽ những bức tranh mà các em yêu thích trên giấp hoặc trên bảng lớp…
  Với que tính các em có thể xếp thành các hình đã được học, hoặc những bông hoa, nhà cao tầng…
  Với những viên sỏi các em chơi trò ô ăn quan hoặc xếp các hình, các con vật do các em tưởng tượng.
  Thông qua các trò chơi như vậy các em được thả tâm hồn mình vào các
  trò chơi, các em say sưa hứng thú, thỏa sức sáng tạo, thư giãn đầu óc sau các giờ học. Qua đó các em được giao lưu, học hỏi và biết thêm bao điều mới lạ. Từ đó ý thức và nhân cách của các em dần hình thành và phát triển theo một chiều hướng tốt.
• Xây dựng, hình thành và giáo dục nhân cách cho trẻ thông qua giờ hoạt động tập thể.
  Ngoài giờ hoạt động tập thể dạy theo các chủ điểm của chương trình thì tôi luôn dành một khoảng thời gian nhất định để trò chuyện với các em để được nghe chính các em nói, chính các em kể cho tôi nghe những tâm tư nguyện vọng cuả mình để từ đó tôi hiểu và gần gũi các em hơn. Giúp các em mạnh dạn, tự tin trong các giờ học. Do vậy tôi phải tìm hiểu kĩ tính cách của từng em để phát triển các em theo đúng chiều hướng.
  Trong lớp có bạn trai, bạn gái tôi muốn các em hiểu được rằng cần phải có tình cảm và mối quan hệ chung giữa các bạn trong lớp. Tôi quyết định tiến hành cuộc nói chuyện bí mật để hướng các em theo con đường đó.
  Vì sao lại nói chuyện bí mật ? (Suy nghĩ của tôi về chuyện này)
• Thứ nhất, các em gái không cần phải biết tôi đã khuyên bạn trai những gì.
• Thứ hai, khi cánh cửa đóng kín tôi có thể nói với các em trai thẳng thắn hơn, giải thích cho các em hiểu thế nào là phẩm chất cuả một người đàn ông. Tính chất bí mật của buổi nói chuyện này bắt buộc các em trai phải nhìn vào mình khác đi: người ta nói chuyện một cách nghiêm túc, tin tưởng các em, nghĩa là các em đã khôn lớn.
• Thứ ba, trẻ thích những bí mật đó của mình. Việc tiếp xúc như thế kích thích các em hoạt động. “ Đây là bí mật của chúng mình ” có nghĩa là “ Cái đó rất quan trọng ” Ngoài ra tính bí mật- một trong những nét đẹp nhất của trò chơi trẻ em. Trẻ giữ bí mật về chuyện gì? Các em bí mật cái đó mà có lẽ cả thế giới đều rõ. Chính vì thế việc quan trọng hàng đầu là phải tìm hiểu tính cách của từng học sinh. Mỗi học sinh một tính cách khác nhau, cụ thể:
  Trẻ rất thích được thể hiện mình.
  Trong lớp tôi có một số học sinh thường thích mình là nhân vật trung tâm, muốn được làm mẫu để các bạn chú ý. Nắm được đặc điểm tâm lý đó tôi thường tranh thủ cho các em có dịp được thể hiện mình. Trong giờ học Toán Bích Huyền là một học sinh thông minh, nhanh nhẹn thường làm xong trước các bạn, mỗi khi làm xong em thường khoe với các bạn: “Tớ làm xong trước nhất” nhưng bài làm của em thường trình bày chưa cẩn thận. Để chấn chỉnh điều đó tôi gọi em lên bảng chữa bài và kèm thêm một điều kiện “Nếu trình đúng và đẹp cô sẽ thưởng một bông hoa đỏ ( bông hoa thi đua của lớp)” Vì em rất thích được khen nên em đã làm bài trên bảng vừa nhanh lại trình bày đúng và cẩn thận. Em trở về chỗ với bông hoa thi đua và tràng pháo tay giòn giã của các bạn.
  Em Khánh Huyền cũng vậy, em có giọng đọc lưu loát, diễn cảm nên tôi cho em đọc bài mẫu cho các bạn, đọc truyện cho các bạn nghe đầu giờ em rất vui khi được các bạn đặt cho danh hiệu “Người có giọng đọc hay nhất ” Cũng từ đó tôi thấy các em trong lớp có sự thi đua ngầm, em nào cũng muốn được lên đọc như bạn. Trong giờ đạo đức, tập đọc tôi thường xuyên cho các em đọc phân vai hay đóng tiểu phẩm ( giờ Đạo đức ) đa số học sinh đều xung phong tham gia bởi các em muốn được dịp thể hiện mình, nội dung tiết học với các em mang tính tự nhiên, mọi thành viên đều thấy vui vẻ thoải mái và rất tích cực hòa nhập với tập thể lớp học được thể hiện nhiều qua các tiết học trở lên bạo dạn, tự tin hơn trước đám đông.
  Tính hiếu thắng của trẻ.
  Hầu như bất cứ đứa trẻ nào cũng có tinh hiếu thắng. Tôi gắn sự hiếu thắng đó theo hướng tích cực, xây dựng tính hiếu thắng đó trở thành hướng phấn đấu vươn lên trong học tập của mỗi học sinh. Trong lớp tôi chọn một số cặp học sinh ngang sức nhau khuyến khích các em thi đua nhau trong thời gian ngắn, và thời gian đó, em nào vượt lên thì sẽ được khen và tìm một bạn sức học khá hơn để ghép đôi. Làm như vậy để các em luôn phải cố gắng vì sợ thua bạn.
  Ví dụ: Đầu năm tôi xếp Mạnh Duy và Hà, hai em có lực học ngang nhau, sau hơn một tháng Mạnh Duy vượt lên so với Hà, đến lúc đó, tôi lại ghép Mạnh Duy với Anh Duy có lực học khá hơn. Lúc ấy Anh Duy sẽ là cái đích để Mạnh Duy cố gắng hơn vì muốn chiến thắng bạn.
  Hay Thùy Linh và Long là đôi bạn viết chữ chưa đẹp, tôi gia hạn hai tuần bạn nào có ý thức rèn chữ viết đẹp hơn thì bạn đó sẽ dành danh hiệu
  “Người chiến thắng”. Suốt thời gian ấy giữa hai em có sự chạy đua ngầm vì em
  nào cũng muốn mình là người chiến thắng.
  Tôi thường xuyên vận động những cuộc chạy đua nho nhỏ như vậy và quả nhiên lớp tôi phong trào thi đua học tập sôi nổi hơn.Những cuộc thi đua như vậy tôi cho là rất lành mạnh, nó giúp các em luôn có cái mốc mới cao hơn và cần vươn tới . Những em sẵn có tính hiếu thắng thường thu được kết quả rõ rệt sau mỗi cuộc đua.
  Học sinh cần được khích lệ động viên
  Tôi thường nhìn nhận và quan sát học sinh và sự vận động, nhìn thấy
  những tiến bộ của học sinh dù là rất nhỏ tôi cũng kịp thời động viên khen ngợi trước lớp để các em phấn khởi và tiếp tục phấn đấu.
  Bên cạnh đó tôi còn quan tâm đặc biệt đến những học sinh có hoàn cảnh đặc biệt và những em còn chậm hơn so với các bạn trong lớp…
  Chia sẻ với phụ huynh học sinh về việc học tập, vui chơi của các em.
  Học sinh rất thích được khen và phụ huynh luôn mong muốn: Sau mỗi buổi đón con ở cổng trường về nhà con mình sẽ khoe với bố mẹ con được cô giáo khen, hay những chuyện vui ở lớp…Chỉ cần có thế thôi cũng đủ để bố mẹ thêm vui và vơi đi bao sự nhọc nhằn của cả một ngày lao động vất vả. Cũng chỉ cần có thế mà bữa cơm gia đình học sinh hôm ấy cảm thấy ngon miệng hơn và hạnh phúc hơn. Nhưng thực tế không phải bao giờ các em cũng học bài và làm bài chuyên cần để cô giáo khen. Nhiều khi, trong giờ học kiểm tra bài, học sinh vì một lí do nào đó không làm bài tôi vẫn nghiêm khắc nhưng vẫn ôn tồn mở lối cho học sinh. Nhắc các em học bài và làm bài sau đó lên bảng chữa bài, đồng thời thông báo cho phụ huynh biết việc đó. Cách làm này đã mất đi sự thất vọng trong lòng các em và mở cho các em hy vọng để cố gắng lần sau. Những em này luôn có tư tưởng phấn đấu : Lập công chuộc tội “ rất hào hứng xung phong được kiểm tra vào tiết học tiếp theo”. Phụ huynh biết được điều đó đều cố gắng động viên con họ và họ không băn khoăn, lo lắng về kết quả học tập của con mình có thể rơi vào mức độ “ báo động ”
  Kết hợp chặt chẽ với giáo viên bộ môn
  Để dạy học có hiệu quả; để theo dõi, kiểm tra và đôn đốc việc học tập của tập thể và cá nhân; giáo viên chủ nhiệm thường xuyên tập hợp ý kiến của đồng nghiệp về lớp mình, lớp bạn; trao đổi trực tiếp với đồng nghiệp về những vấn đề cụ thể của lớp để cùng đưa ra giải pháp giáo dục thống nhất; đề xuất các ý kiến của tập thể học sinh về công tác dạy và học với giáo viên có liên quan…
  Đối với những học sinh cá biệt, Giáo viên chủ nhiệm phải tìm hiểu lý lịch, tính cách học sinh, tìm hiểu điểm yếu, thế mạnh của những học sinh này. Kết hợp với giáo viên bộ môn, nhà trường, gia đình trong hoạt động giáo dục. Đặc biệt không nên nóng vội mà phải kiên trì uốn nắn dần; giao cho học sinh cá biệt một số việc phù hợp với năng lực; sau đó động viên khuyến khích kịp thời những việc làm tốt.
  Xây dựng các câu lạc bộ như câu lạc bộ thầy và trò, đôi bạn cùng tiến… để gần gũi, để thân thiện, biết lắng nghe để học sinh cá biệt giải bày được tâm tư, khúc mắc để cùng giáo viên bộ môn và gia đình phối hợp giáo dục, dạy bảo. Làm như vậy thì học sinh nào cũng trở nên ngoan ngoãn, chăm chỉ mà thôi.
  Mang niềm vui đến với trẻ.
  Vui chơi cùng trẻ – Thân thiết tình thầy trò
  Để tạo được hứng thú, sự thoải mái, vui vẻ cho học sinh trong buổi học là vô cùng cần thiết. Bởi con người ta có hứng thú, có vui vẻ, thoải mái thì làm việc gì cũng dễ suôn se và thành công. Ngược lại, nếu buồn bực trong người thì làm việc hay vui chơi cũng dễ bị hỏng việc. Hiểu điều đó nên tiết học đầu tiên tôi không bao giờ quở trách bất cứ một học sinh nào dù hôm đó em có đi học muộn hay quên sách, vở, đồ dùng học tập…Vì nếu quở trách sẽ đem lại cho học sinh nỗi buồn, phá tan sự tiếp thu bài của học sinh hôm ấy. Chính cô giáo cũng sẽ buồn bực trong suốt giờ giảng bài của mình. Để tranh tình trạng trên, mỗi sáng khi bước chân vào lớp tôi thường nghĩ ra một câu chào, một câu đùa hóm hỉnh hoặc sau lời chào là một vài cử chỉ ân cần: khi thì buộc lại tóc cho em này, khi thì cài lại áo cho em kia… Để sao cho học sinh cảm nhận được một ngày học mới bắt đầu hết sức nhẹ nhàng và ấm áp. Đến cuối ngày học hôm ấy, tôi cho các em bình chọn ai học ngoan, ai chuẩn bị đồ dùng đầy đủ, ai đi học đúng giờ và ai tiến bộ nhất trong ngày, lúc đó là lúc tôi nhắc nhở những khuyết điểm mà các em lúc sáng mắc phải.
  Cả ngày học sinh ở trường, thầy giáo trong thời gian đó thay vai trò
  người mẹ ở nhà của các em. Mỗi khi có em kêu sốt, mệt hay đau bụng giữa giờ
  tôi không thể làm ngơ mà ân cần hỏi han và bình tĩnh xử lí, nếu nặng thì thông
  báo cho gia đình học sinh.
  *Học mà chơi – chơi mà học
  Học sinh đến trường thì phải vui chơi. Tôi biết học sinh rất thích được vui chơi cùng thầy (cô) giáo, những trò chơi mà có thầy (cô) cùng chơi thì học sinh rất háo hức và muốn thể hiện mình. Chính vì vậy mà trong mỗi giờ chơi tôi lại tổ chức trò chơi và chơi cùng các em để gắn kết tình thầy trò.
  Trong các giờ ra chơi tôi thường hướng dẫn cho các em trò chơi tập thể như: nhảy dây, đá cầu…để học sinh được chơi hết mình, được cười đùa thật vui vẻ. Vào giờ học để các em tiếp thu bài học tốt hơn
  *Khen thưởng động viên học sinh
  Thứ sáu cuối tuần có tiết sinh hoạt lớp, học sinh lớp tôi rất thích và háo hức chờ đón. Các em được tự do bình bầu nhau. Các em được thầy khen vì tiến bộ từng mặt: học tập, đi học chuyên cần, chữ viết tiến bộ…đều được phát phần thưởng. Vào những ngày lễ hoặc sinh nhật của từng em, các em đều nhận được món quà nho nhỏ nhưng nó đã thực sự mang đến cho các em niềm vui khi đến trường.
  Lớp tôi có một chương trình đổi quà cuối tuần, chương trình này có sổ theo dõi thái độ cũng như kết quả học tập của các em trong 1 tuần.
  Mỗi học sinh có hành động đẹp, làm việc tốt, hoàn thành bài vở …thì sẽ được phát một phiếu và dùng phiếu đó đổi quà cuối tuần, có nhiều phần quà giá trị khác nhau.
  Ví dụ: Tết Nguyên đán tôi mừng tuổi cho các em, em thì 1 quyển vở, em thì quả bóng bay hay cái bút kèm theo lời chúc: Chúc em học giỏi, chăm ngoan và gặp nhiều may mắn.
  Mang niềm vui đến cho trẻ từ những việc làm bình thường như vậy cũng khiến cho học sinh cảm thấy tình thương yêu và sự quan tâm săn sóc của cô với các em. Từ sự cảm nhận này khiến cả phụ huynh lẫn học sinh đều cảm thấy tin tưởng các em thấy mỗi buổi đến trường náo nức một ngày vui. Khi phụ huynh gửi gắm các em cho nhà trường, cho cô mà hoàn toàn yên tâm.
  7.2. Về khả năng áp dụng sáng kiến
  Sáng kiến này được triển khai áp dụng lần đầu từ 01/10/2018 đến ngày 10/5/2019 tại lớp 3A1, 3A2 và 3A3 trường Tiểu học Kim Xá – Vĩnh Tường – Vĩnh Phúc đã đem lại hiệu quả cao trong công tác chủ nhiệm lớp và có thể áp dụng trong phạm vi toàn trường.
  Những thông tin bảo mật ( nếu có )
  Không có thông tin cần bảo mật.
  Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến .
• Môi trường giáo dục lành mạnh. Giáo viên và học sinh phải thoải mái, không gò bó. Giáo viên nhiệt tình, cởi mở trong công tác chủ nhiệm
• Học sinh được phụ huynh trang bị đầy đủ đồ dùng học tập, vật dụng cần
  thiết để phục vụ cho học tập, vui chơi.
• Giáo viên nhiệt tình, tỉ mỉ, có tinh thần trách nhiệm cao. Có lòng yêu nghề mến trẻ, tích cực khen thưởng, động viên kịp thời.
• Giáo viên thường xuyên học hỏi đồng nghiệp, tự bồi dưỡng, đọc sách, truy cập Internet để nắm vững và tìm hiểu thêm về công tác chủ nhiệm lớp.

Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến
10.1. Đánh giá lợi ích thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả
Sau khi áp dụng sáng kiến, mặc dù biện pháp tôi làm rất đỗi bình thường. Nhưng kết quả đạt được lại rất khả quan. Rõ ràng qua cách làm này tôi nhận thấy các em tiến bộ, tự tin hơn rất nhiều trong học tập. Các em ngày càng chăm ngoan. Điều đó làm tôi rất vui mừng và vơi đi những vất vả mệt nhọc. Tình cảm thầy trò, bạn bè ngày càng gắn bó và thân thiết. Phụ huynh tin tưởng, quý trọng giáo viên hơn.
Kết quả thu được : Tỉ lệ học sinh đạt danh hiệu Hoàn thành xuất sắc các môn học sẽ là 66/78 em, còn lại là khen thưởng một mặt, 100 % hoàn thành chương trình lớp học.
Kết quả như sau:
Nội dung đánh giá
Lớp
Kết quả trước khi áp dụng sáng kiến
Kết quả từ khi áp dụng sáng kiến
Tỉ lệ học sinh đạt danh hiệu HTXS các môn học
3A1
12/28 HS = 42,8%
24/28 HS = 85,7%
3A2
8/31 HS = 25,8%
20/31 HS = 64,5%
3A3
10/29 HS = 34,5%
22/29 HS = 75,8%

Nề nếp lớp chủ nhiệm
Lớp
Nội dung đánh giá
Kết quả trước khi áp dụng sáng kiến
Kết quả từ khi áp dụng sáng kiến
3A1
Nề nếp lớp
Xếp thứ 25/29 lớp
Xếp thứ 13/ 29 lớp
3A2
Xếp thứ 15/29 lớp
Xếp thứ 3/ 29 lớp
3A3
Xếp thứ 19/29 lớp
Xếp thứ 6/ 29 lớp

Các phong trào thi đua
Phong trào học tập

• Không dám giơ tay phát biểu (xung phong lên bảng) trong giờ học.
• Mạnh dạn, tự tin giơ tay phát biểu xây dựng bài (xung phong lên bảng làm bài tập )
  Các cuộc thi do trường, Liên Đội phát động
• Học sinh nhút nhát, không mạnh dạn khi giao tiếp
• Gặp người lạ các em rụt rè, tránh tiếp xúc. Chưa biết chào hỏi.
• Ngại tham gia các hoạt động tập thể, các phong trào văn nghệ do Đội tổ chức.
• Học sinh mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp với thầy (cô), với người lớn và với tất cả các bạn học sinh khác
• Biết lễ phép, chào hỏi khi gặp người lớn, khi gặp thầy (cô) giáo.
• Sôi nổi, tích cực và rất nhiệt tình tham gia các phong trào văn hóa văn nghệ, trò chơi dân gian do Liên Đội tổ chức vào các giờ HĐTT đầu tuần và các đợt thi đua trong năm học.
• Tích cực tham gia các cuộc vận động ủng hộ công tác nhân đạo, từ thiện.
• Biết nêu lên những suy nghĩ, những ý kiến, những tâm tư nguyện vọng của mình mà không e dè, ngại ngùng…
• Kết quả
• Tập thể lớp đạt giải Nhì kéo co, giải Nhì văn nghệ, giải nhì trang trí lớp, giải Ba nhảy dây do Liên Đội tổ chức. Ngoài những kết quả đạt được như thống kê ở trên thì việc rèn luyện thể chất và hình thành nhân cách còn có tác dụng rèn luyện tính nhanh nhẹn, linh hoạt khi giao tiếp và gây hứng thú học tập cho các em. Nhờ đó, nhiều em cố gắng, nỗ lực vươn lên trong học tập. Kết quả cuối năm học chất lượng học tập, nề nếp lớp tôi chủ nhiệm bao giờ cũng cao hơn các lớp khác cùng khối và luôn đứng vào top 3 các lớp có chất lượng, nề nếp tốt nhất của trường.

10.2 Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân:

• Sau khi áp dụng sáng kiến “ Giáo dục học sinh Tiểu học qua công tác chủ nhiệm lớp ” của thầy giáo Nguyễn Đức Định vào thực tiễn trong công tác chủ nhiệm lớp ở khối lớp 3, chúng tôi nhận thấy nề nếp, chất lượng của học sinh đã được cải thiện rõ rệt. Học sinh rất vui vẻ, hồn nhiên, hăng say trong các hoạt động, hứng thú trong học tập và vui chơi. Biết đoàn kết, yêu thương, hỗ trợ và giúp đỡ bạn cùng tiến bộ. Đặc biệt học sinh đã biết tư duy, nắm bắt được kiến thức kỹ năng sau những giờ chơi, giờ học và vận dụng vào thực tiễn đạt
  hiệu quả cao.
  Sáng kiến rất thiết thưc. Rất mong được áp dụng rộng rãi.
• Công tác chủ nhiệm lớp 3A3 Trên đây là toàn bộ nội dung sáng kiến kinh nghiệm mà tôi đã nghiên cứu, tìm hiểu và áp dụng trong công tác chủ nhiệm lớp 3 để giúp học sinh có nhiều niềm vui khi đến trường. Những việc làm đó hình thành khó đặt tên, càng không thể diễn ra trong khoảng thời gian ngắn mà phải thực hiện nó liên tục, mọi lúc có thể được. Đặc biệt khi tiếp xúc với học sinh phải tạo cho các em cảm giác “Đi học là hạnh phúc! Mỗi ngày đến trường là một ngày vui! ”
• Giáo dục học sinh nói chung và giáo dục học sinh Tiểu học nói riêng là một công việc không chỉ bó hẹp trong một phạm trù nào đó mà là một phạm trù rất rộng do tác động của nhiều yếu tố: con người, môi trường, hoàn cảnh… nhưng theo chủ quan tôi nghĩ để học sinh “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui!” làm được như vậy là mình đã góp phần nhỏ trong việc đem lại niềm vui ấy của các em. Học sinh lớp 3 đi học với tâm trạng rất thoải mái và hứng khởi. Thầy (cô) bước vào lớp các em không có vẻ sợ hãi, rụt rè. Trái lại nhiều em đón thầy (cô) với nụ cười tươi tắn trên môi và có em chạy lại ôm trầm lấy thầy (cô) như lâu lắm mới gặp vậy. Giao tiếp giữa thầy (cô) và trò hòa hợp thân ái, học sinh nhận thấy thầy (cô) giáo mình thật gần gũi nhưng không bao giờ chớt nhả, bỡn cợt vói cô. Quan sát các em trong giờ ra chơi tôi cũng thấy các em cư xử với nhau hòa nhã, hiện tượng nói tục, chửi bậy dường như không có. Các em bớt đi những lời nói thô lỗ, cục cằn gay gắt. Đôi khi gây lỗi với bạn, các em thường xuyên nhận ra và tự giải quyết một cách nhanh chóng không làm phiền lòng cô như những ngày đầu đến lớp. Điều quan trọng hơn cả là tôi đã làm cho các em cảm thấy yêu trường, yêu lớp, yêu bạn bè, thầy (cô) giáo. Những dấu ấn của những ngày đầu năm cắp sách tới
• trường sẽ cùng các em đi suốt cuộc đời.
• Đó là toàn bộ những suy nghĩ và việc làm cụ thể trong công tác chủ nhiệm lớp của tôi. Trong quá trình áp dụng sáng kiến này, mặc dù có sự cố gắng nỗ lực của bản thân nhưng chắc chắn vẫn còn nhiều thiếu sót. Rất mong sự góp ý kiến của các thầy, các cô và các bạn để việc áp dụng sáng kiến “Giáo dục học sinh Tiểu học qua công tác chủ nhiệm lớp” của tôi được tốt hơn, hoàn thiện hơn, vận dụng vào công tác chủ nhiệm lớp có hiệu quả hơn.
• Xin chân thành cảm ơn!